به گزارش
پايگاه خبري تحليلي پيرغار به نقل از گروه سياسي خبرگزاري فارس، علي اکبر ولايتي عضو هيأت نظارت بر برجام در گفت‌وگويي با اشاره به روند اجراي برجام گفت: قرار بود در مدت و مهلتي پس از امضاي برجام، ايران تعهداتش را در خصوص اعمال محدوديت‌ها در زمينه اقدامات صلح آميز هسته‌اي اجرا کند و در همين مدت هم امريکايي ها و متحدانش تحريم هاي اعمال شده را بردارند.
وي افزود: جمهوري اسلامي ايران به تبعيت از قواعد اسلامي به تعهداتش عمل کرد و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي که اغلب هم مواضع يکطرفه داشت، آن را تاييد کرد.
ولايتي گفت: اما در اين فاصله امريکايي‌ها به تعهداتشان که رفع تحريم ها و آثار آن، آزادي تجارت و ارتباطات علمي، فناوري، تجاري و مالي ميان ايران و ديگر کشورها و غرب است، عمل نکردند و علت آن هم مشکلاتي است که وجود دارد.
وي افزود: رهبر معظم انقلاب در يکي از بياناتشان تصريح کردند که اگر تحريم هاي مرتبط با برنامه هسته اي برداشته شود اما به عناوين ديگري مانند حقوق بشر، تروريسم و مانند آن که همه‌اش اتهامات ظالمانه عليه ماست آنها را برقرار کنند و مانع از برقراري تجارت آزاد و ارتباطات تجاري، فني و علمي شوند مقبول ما نيست.
ولايتي تصريح کرد: مي بينيم از زماني که برجام امضا شده است، هر روز به بهانه اي در سنا يا کنگره امريکا مصوبه اي را عليه ما تصويب مي کنند که بعضي هم به امضاي اوباما مي رسد.
عضو هيئت نظارت بر برجام گفت: به عنوان نمونه در خصوص فروش هواپيماهاي بوئينگ به کشورمان که صحبت هايي شده است و معلوم هم نيست چقدر عملي شود، مصوبه اي گذرانده اند که بر اساس آن دولت امريکا حق ندارد اين هواپيماها را به ما بفروشد.
ولايتي هشدار داد: به فرض که بوئينگ را هم به ما بفروشند و قرارداد هم اجرا شود، اگر همين سنا و کنگره با آمدن رئيس جمهور بعدي مصوبه اي بگذرانند و مانع از ارائه خدمات و قطعات، اورهال و مانند آن به ما شوند آنوقت چه بايد بکنيم؟
وي گفت: امريکايي ها هر چه تصويب مي کنند گويي همه دنيا مجبورند از آنان تبعيت کنند و گويا مصوبه شوراي امنيت سازمان ملل متحد است.
عضو هيئت نظارت بر برجام با اشاره به دستبرد امريکايي‌ها به دو ميليارد دلار از دارايي هاي کشورمان افزود : پول نقد بي زبان ما در يکي از بانک هاي امريکا از طريق طرف واسطي گذاشته شده و متعلق به ايران است، با اين حال مجلس امريکا مصوب کرد که اين پول مصادره و به بازماندگان کشته شدگان انفجاري در بيروت عرضه شود؛ اين به مثابه همان تمثيلي است گنه کرد در بلخ آهنگري، به شوشتر زدند گردن مسگري.
ولايتي اضافه کرد: چه ارتباطي دارد ميان انفجار در جاي ديگري با غرامتي که ايران بايد پرداخت کند؟ چرا پول ما را در انظار بين‌المللي مصادره کردند؟ معني اين اقدام امريکا اين است که هر چه سناي اين کشور تصويب کند مي تواند عليه هر ملت و کشور ديگري در جهان اعمال شود.
وي با طرح اين پرسش که چگونه مي توان به چنين دولتي اعتماد کرد گفت: به همين علل ما از آينده نگرانيم حتي به فرض اينکه آنان به تعهداتشان عمل کنند.
عضو هيئت نظارت بر برجام افزود: به عنوان اعضاي اين هيئت موظفيم بر اجراي درست امور نظارت، پيگيري و مطالبه کنيم که به اين وظيفه خود عمل مي کنيم.
* برخي شروط ۹ گانه رهبري در اجراي برجام عملي نشد
عضو هيات نظارت بر برجام تصريح کرد : به برخي شروط ۹ گانه ابلاغ شده از جانب رهبر معظم انقلاب در خصوص اجراي تعهدات کشورمان در چارچوب برجام عمل نشد.
ولايتي گفت: اين موضوعي است که مقام معظم رهبري در سخنراني نوروزي هم آن را فرمودند اما آن مقدار که در توان مذاکره کنندگان هسته اي بود عمل کردند و لزوماً همه شروط عملي نشد بلکه تا جايي که مي توانستند شروط را رعايت کردند.
وي همچنين با انتقاد از سکوت ديگر اعضاي ۵+۱ در قبال عهد شکني آمريکايي ها گفت : در مذاکرات ، يک طرف کشورمان و طرف ديگر ۱+۵ تا پايان، گفتگو کردند اما اکنون يکي از آنان که از ابتدا معرکه گردان بود همچنان فعال مايشاء است و هر کاري دلش مي خواهد مي کند و آن ۵ عضو ديگر هيچ کاري نمي کنند.
ولايتي افزود: سکوت آنان در حالي است که حتي اقدامات آمريکايي ها به ضرر آنان است به عنوان نمونه بانکي فرانسوي را بيش از ۸ ميليارد دلار جريمه کردند صرفا به علت اينکه با ايران معاملاتي انجام داده بود .
وي گفت: اکنون هم وقتي با آلمان يا فرانسه که از اعضاي ۱+۵ هستند مذاکراتي انجام شود، نگراني خود را پنهان نمي کنند از اينکه اگر با ما روابط اقتصادي داشته باشند آمريکاييها دوباره بانک ها، بيمه ها يا شرکت هاي تجاريشان را جريمه مي کنند.
عضو هيات نظارت بر برجام افزود: همان طور که اين ۶ کشور همگي با هم در مقابل ايران قرار گرفتند تا به برجام رسيديم هر يک از اعضا موظفند اگر امريکا خلاف تعهداتش عمل کرد با او برخورد کنند.
وي با انتقاد از عمل نکردن ديگر اعضاي ۱+۵ به وظايفشان تاکيد کرد: ما بايد از آنان مطالبه کنيم که چرا در قبال عهد شکني هاي آمريکايي ها ساکتند ؟
ولايتي با اشاره به اظهارات متناقض مقامات آمريکايي گفت: وزير خارجه شان که آدم زيرکي است طوري با لبخند سخن مي گويد که گويي همه چيز حل و فصل شده است.
عضو هيات نظارت بر برجام افزود: آقاي کري مي گويد همه چيز درست است و تجار مي توانند با ايران معامله کنند اما هنوز صحبتش در فضا انعکاس دارد که وزير خزانه داري يا معاونش اعلام مي کنند که اگر کسي با ايران معامله کند جريمه اش مي کنند.
وي گفت : اين نشان مي دهد که هر کدامشان ماموريتي دارند ، يکي مامور بشارت دادن به ماست که کارها انجام مي شود و فقط وعده مي دهد و ديگري وظيفه اش اين است که جلوي اعمال تعهدات را بگيرد.
ولايتي افزود: اگر اين مقامات هم ساکت شوند مصوبات ديگري در سنا يا کنگره عليه ما تصويب مي کنند؛ ما که مي دانيم اگر رئيس جمهور اين کشور تصميم بگيرد مي تواند مصوبات کنگره و سنا را وتو کند .
عضو هيات نظارت بر برجام تصريح کرد : رهبر معظم انقلاب فرمودند که آقاي اوباما بايد تعهدات آمريکاييها را بنويسد اما او ننوشت.
وي گفت: در جلسه اي که آقاي کري به يکي از کشورهاي اروپايي رفت ، در جمع شماري از فعالان اقتصادي اطمينان خاطر داد که مي توانند با ايران معامله کنند اما يکي از مسئولان اقتصادي پس از آن جلسه طي مصاحبه اي اعلام کرد که آمريکايي ها بايد اين مطلب را بنويسند زيرا به قول شفاهي آقاي کري نمي توان اعتماد کرد از اين موضوع مي توان فهميد که نوشتن چقدر مهم است.
ولايتي افزود: عرب ها تعبيري دارند که مي گويند " سرمايه ، ترسوست " وقتي کسي مي خواهد اينجا ميلياردي سرمايه گذاري کند و نگران است که مبادا آمريکايي ها تحريمش کنند معلوم است که سرمايه گذاري نمي کند.
* طرف‌هاي مذاکرات هسته‌اي به عهدشکني امريکا اعتراض کنند
عضو هيئت نظارت بر برجام گفت: يک انگيزه مهم براي ادامه مذاکرات هسته‌اي، حل مشکلات حصر اقتصادي بود.
ولايتي درخصوص سکوت اعضاي ۱+۵ در قبال اقدامات امريکا در نقض برجام افزود: بايد حتما اين موضوع را از آنها مطالبه و اعلام کنيم که با توجه به اينکه در همه جا محور، امريکايي ها بوده اند، ۱+۵ نيز در اين راه آنها را مساعدت کردند.
وي اضافه کرد: زماني که امريکايي ها ۵ عضو دائم شوراي امنيت را به دور خود جمع مي کنند هدفشان اين است که يک جنبه بين المللي به موضوع بدهند و حتي آلمان را هم اضافه مي کنند که به طرفداران امريکا در جمع افزوده شود.
ولايتي تاکيد کرد: اين موضوع فقط براي آن نيست که ايران را به جايي برسانند که فناوري صلح آميز هسته اي خود را محدودتر کند.
وي اضافه کرد: کشورهايي مانند آلمان و فرانسه بايد مراودات خود را با ايران دنبال کنند و امريکا نيز حق جلوگيري از اين کار را ندارد، ما نيز بايد اين خواسته را به صورت جدي مطالبه کنيم.
رئيس مرکز تحقيقات استراتژيک مجمع تشخيص مصلحت نظام در ادامه در خصوص بحث برد - برد در برجام گفت: اين موضوع نسبي است اما بايد اشاره کنيم که اين مذاکرات بايد حتما به صورت فني دنبال مي شد و ما بايد حتما موضوع را پيگيري مي کرديم .
ولايتي با اشاره به تلاش تيم مذاکره کننده افزود: مذاکره کنندگان ما، انصافا از هيچ کوششي کوتاهي نکردند زيرا بايد اين مسئله به صورت کامل حل مي شد.
وي اضافه کرد: اما اين امر نيمه‌تمام باقي مانده است و بايد تلاش کنيم که به صورت کامل حل شود.
ولايتي اظهار داشت: اين موضوع که ما مذاکره کرديم و به تعهد خود نيز پايبند بوديم کاملا حق است اما بايد توجه داشت که پيگيري اين موضوع نيز بسيار مهم است و بايد حقوق ما به صورت تمام و کمال استيفا شود.
عضو هيئت نظارت بر برجام در ادامه در خصوص مصاديق بدعهدي امريکا در اجراي برجام گفت: امريکايي ها کارهايي را انجام مي دهند که قبل از اين معاهدات نيز به اشکال مختلف انجام دادند.
وي افزود: تا قبل از اين فضاي عمومي بر اين بود که مشکل، مشکل هسته اي است و اگر مشکل هسته‌اي حل شود ديگر امريکايي ها مزاحمت ها و تحريکات خود برضد جمهوري اسلامي ايران را انجام نخواهند داد و به اشکال مختلف اين موضوع را در پيغام ها و گفتگوهايشان نيز مطرح کردند.
ولايتي اظهار داشت: آنچه در مذاکرات هسته اي به دست آورديم و مهم نيز بود اين است که به عنوان اولين کشور در دنيا اين حق برايمان اثبات شد که سازمان ملل متحد حق استفاده از انرژي صلح آميز هسته اي را برايمان تصويب کند.
وي افزود: اينکه بتوانيم چرخه غني سازي داشته باشيم و بتوانيم کيک زرد بگيريم و به اورانيوم غني شده تبديل کنيم و بفروشيم و يا در کاربردهاي داخلي مصرف کنيم، دستاورد بزرگي است که قبل از مذاکرات وجود نداشت.
ولايتي تاکيد کرد: نبايد منکر اين دستاورد بزرگ شويم اما همچنان امريکايي ها و شرکاي آن بايد مطابق وعده خود عمل کنند.
* تعميم بدبيني به امريکا؛ برآيند مذاکرات هسته‌اي
عضو هيئت نظارت بر اجراي برجام گفت: با اتفاقات پيش آمده، بدبيني به امريکا در کل ايران و کشورهاي اسلامي تعميم پيدا کرد.
ولايتي درخصوص شتابزدگي ايران در روند اجراي برجام و تأثير آن در طمع‌ورزي امريکايي‌ها افزود: بعيد مي دانم که سرعت ايران در اجراي تعهدات خود باعث طمع‌ورزي امريکايي ها شده باشد، زيرا ما خودمان مي خواستيم زودتر از اين وضعيت خارج شويم و اين امر مسئله مهمي بود که بايد انجام مي گرفت.
وي با بيان اينکه تصميم امريکايي ها بر بدعهدي بود و اينکه تا جايي که بتوانند به عهد خود عمل نکنند، گفت: آنها در حين کار مسائل ديگري را نيز همچون کمک ايران به حزب الله، توان موشکي ايران و يا مباحث حقوق بشري را مطرح مي کردند.
عضو هيئت نظارت بر اجراي برجام افزود: سخنان دبير کل سازمان ملل متحد مبني بر تناقض آزمايش موشکي ايران با روح برجام، نشان دهنده زياده خواهي و طمع ورزي هايي است که از قبل نيز شناخته شده بود.
ولايتي گفت: يکي از محاسن مهم مذاکرات غير از استيفاي حق ايران اين بود که بر آنهايي که به امريکا خوشبين بودند نيز ثابت شد که مخالفت امريکا با اسلام و جمهوري اسلامي ايران است.
وي افزود: آنها مخالف هستند که کشوري به نام اسلام حکومت، و قوانين اسلامي را اجرا و براساس تعهدات اسلامي به ديگر کشورهاي اسلامي نيز کمک کند تا در مقابل توسعه‌طلبي استعمار و صهيونيست ها بايستند.
عضو هيئت نظارت بر اجراي برجام اضافه کرد: اين موضوع در مواردي مانند تقويت خط مقاومت که از ايران آغاز مي شود و به عراق، سوريه، لبنان و فلسطين مي رسد صدق مي کند و بايد گفت که اين يکي از نتايج سحر است... باش تا صبح دولتت بدمد.
ولايتي گفت: آنها پيش بيني مي کنند که اگر حکومتي بر مبناي اسلام عمل کند و با نفي ارزش هاي غربي، ارزش هاي اسلامي را برپا کند به يک الگو تبديل مي‌شود و فرهنگ غربي که پيشتاز استعمار غربي است عملاً شکست خواهد خورد.
وي با بيان اينکه يکي از فوايد اين فعل و انفعالات توقف روند خوشبيني به امريکايي‌ها بود اظهار داشت: اغلب مردم کشور ما امريکا را مي شناسند اما ممکن بود بر اثر تبليغات به امريکا خوشبين شوند ولي با اين اتفاقات پيش آمده بدبيني به امريکا در کل ايران و کشورهاي اسلامي تعميم پيدا کرده است.
عضو هيئت نظارت بر اجراي برجام در ادامه در پاسخ به سوالي درخصوص تجربه گذشته ايران درقبال امريکا و اينکه آيا نبايد بر اساس تجربه گذشته در اجراي تعهدات گام به گام قدم بر مي داشتيم گفت: قبل از مذاکرات آنها حتي حاضر نبودند که سه سانتريفيوژ در کشور ما فعاليت کند.
ولايتي افزود: اما پس از برجام آنها حاضر شدند ۶۰۰۰ سانتريفيوژ در ايران کار کند و اين امر حاصل مقاومتي بود که منجر به اين نتيجه شد.
وي تاکيد کرد: پس از اين دوره نيز دست ايران باز است تا بتواند از توانايي هسته اي خود آنگونه که بايد استفاده کند.
عضو هيئت نظارت بر اجراي برجام تصريح کرد: اينگونه نيست که طرف امريکايي بگويد برجام را نقض کند و يا بخواهد نقض کند اما بايد مراقب فريبکاري طرف مقابل در اجراي برجام بود.
ولايتي در ادامه در پاسخ به سوال ديگري درخصوص اقدامات هيئت نظارت بر اجراي برجام بر عملکرد طرف مقابل اظهار داشت: جلسات هيئت با فواصل نزديک‌تري تشکيل مي شود و شايد مصلحت نباشد که جزئيات مذاکرات اعضا، به صورت علني مطرح شود اما اعضاي هيئت نظارت تلاش مي‌کنند به وظيفه خود عمل کنند.